VAAN Yachts R5: gloednieuwe, prijswinnende, Nederlandse multihull

Multihulls zijn tegenwoordig immens populair. Niet alleen vanwege de ruimte, de luxe en het comfort aan boord, maar ook omdat dit soort schepen duurzaam kan worden gebouwd en men er bovendien volledig emissie-vrij mee kan varen. De jonge Nederlandse werf van VAAN Yachts verdiende met zijn eersteling, de VAAN R4, een internationale nominatie als ecologische ‘Multihull of the Year 2023’. Onlangs presenteerde de werf een maatje groter: de VAAN R5. En een R6 zit ook al in de planning. Nautique ging in Hellevoetsluis op zoek naar het succesverhaal achter dit innovatieve en duurzame Nederlandse concept.

Duurzaam voorop

Terwijl we in de haven van Hellevoetsluis aan boord stappen van de uit gerecycled aluminium gebouwde VAAN R5, zien we hoe verderop een oud polyester zeiljachtje in een container wordt geladen, op weg naar de shredder. Het lijkt wel in scène gezet, maar dit is de realiteit. En voor ons vandaag een bijzonder treffende vergelijking. Polyester en epoxyharsen zijn namelijk al vele decennia de belangrijkste bouwmaterialen voor fraaie jachten maar ze zijn niet of nauwelijks recyclebaar en passen dus eigenlijk niet in onze circulaire economie. Het gevolg hiervan is dat er vele tienduizenden verlaten polyester jachten aan het eind van hun bestaan liggen weg te kwijnen in havens, sloten en kanalen, voordat ze worden afgevoerd naar verbrandingsovens. Volgens Igor Kluin, directeur van VAAN Yachts kan dat anders. De multihulls van deze werf worden gebouwd uit 60 procent gerecycled aluminium, dat onder andere afkomstig is van oude verkeersborden, nummerplaten en kozijnen. Sommige onderdelen bevatten zelfs tachtig procent gerecycled aluminium. Aan het eind van hun leven zijn deze schepen bovendien opnieuw honderd procent recyclebaar. Goed nieuws dus voor de duurzame Nederlandse jachtbouw! Maar dat is niet alles. Bij VAAN worden alle bouwmaterialen zorgvuldig geselecteerd op duurzaamheid. Zo wordt er geen teak gebruikt voor het dek, maar kurk. De bekleding is gemaakt van gerecyclede stoffen en biovezels, onder andere van ananasbladeren. Ook de aandrijving van het jacht geschiedt duurzaam met elektrische motoren die op hun beurt, als hydro-generatoren, weer elektriciteit leveren als er wordt gezeild.

Zowel interieur als exterieur eigen ontwerp

Door de coronacrisis was de start-up van de werf overigens verre van vlekkeloos. Igor Kluin vertelt daarover: “We zijn in 2018 begonnen met het verkennen van de markt en het maken van de eerste tekeningen. Samen met mijn partner en co-founder van VAAN, Nienke van ’t Klooster, hebben we het idee tot in detail uitgewerkt, zowel het exterieur als het interieur. Vervolgens heeft Dykstra Naval Architects de ‘naval engineering’ op zich genomen. De enorme ervaring en de wereldwijde reputatie van Dykstra bij het ontwerpen van superjachten was daarbij natuurlijk een heel groot voordeel. Om te beginnen hebben we een schaalmodel van die eerste VAAN gepresenteerd tijdens de HISWA van 2019. Dat werd enthousiast ontvangen en daarna zijn we direct begonnen met het eerste casco. Die bouw hebben we uitbesteed aan een gespecialiseerde aluminium bouwer. Het fijne is namelijk dat we hier in Nederland alle specialismen en toeleveranciers in de hoogwaardige jachtbouw dichtbij hebben. Omdat we toen zelf nog geen werf hadden, hebben we de afbouw van de Vaan R4 tijdens de coronacrisis ondergebracht in de hal van een collega in Drimmelen, waar het schip uiteindelijk eind 2021 te water werd gelaten. Gelukkig hebben we hier in Hellevoetsluis nu een prachtige nieuwe hal, direct aan het water, en bovendien voldoende ruimte voor uitbreiding. Zoals je hebt gezien staat hier het casco voor de volgende R4 al klaar en straks kunnen we hier op twee posities parallel afbouwen. Zo nodig kunnen we in de toekomst zelfs tot zes bouwposities opschalen.”

VAAN-appartement

Samen met Igor Kluin en verkoopmanager Remco Immink stappen we aan boord van de VAAN 5, en dan wordt direct bevestigd waarom multihulls zo populair zijn. Het achterdek van dit bijna acht meter brede jacht oogt als een fraai terras en in de salon, met schuifpui, waan je je in een modern appartement. En dan is er ook nog een terras op het voordek. Waar het uiterlijk van catamarans vroeger niet paste in onze verwachtingen van traditionele ‘scheepse’ vormen, is daarin de laatste jaren een duidelijke kentering gekomen. Professionele en talentvolle designers slagen er steeds meer in om ook voor dit soort brede jachten moderne, esthetische en ‘sexy’ lijnen te ontwerpen. Met de combinatie van de verticale zwarte rompen, de afstekende metallic ‘rolbeugel’, de lichtgekleurde kurken bekleding van het achterdek en het minimalistische interieur kan dit ‘VAAN appartement’ volgens ons zomaar figureren in een modern design magazine. Doordat de twee stuurstands aan de uiterste zijden van het achterdek zijn gepositioneerd, blijft daartussen een grote ruimte beschikbaar. Daarbij bestaat de keuze om de brede schuifpui tussen het achterdek en de salon meer naar binnen of meer naar buiten te plaatsen. Een grotere zit op het achterterras of een grotere living dus. Deze eigenaar heeft gekozen voor een grotere living en dus is de pui verder naar achteren geplaatst. Bij VAAN heet dat de ‘live aboard’-versie. De salon zelf is verdeeld in een strakke witte L-vormige keuken aan stuurboord en een zeer ruime zithoek aan bakboord. De ramen zijn van gecoat glas en die bieden hier een panoramisch uitzicht op zee van 360 graden. Er is op dit jacht, zowel binnen als buiten, altijd een duidelijke connectie met het water. Het ontwerp van dit opvallende interieur design bleef binnenshuis. Die minimalistische lijnen zijn bedacht door Nienke van ‘t Klooster die bekend is met het inrichten van luxueuze hotelsuites. Ook in de beide rompen ademt alles de sfeer van een hotelsuite met - opnieuw - strakke vormen, lichte kleuren en een sisal vloerbedekking van natuurlijke vezels. De bakboord romp bevat een compleet appartement voor de eigenaar met een grote badkamer in het voorschip. In de stuurboord romp zijn twee slaapkamers en een badkamer ondergebracht, waarvan de voorste cabine is voorzien van twee stapelbedden.

Zo ziet zeilen er simpel uit

Omdat de R5 vandaag in gereedheid wordt gebracht voor een wereldreis stappen we over op de kleinere zuster, de R4. Dit jacht heeft de standaard indeling en dus staat de schuifpui verder naar voren. Dat biedt een groot beschut achterdek met buitenterras en een kleinere salon. Verder is alles aan boord trouw aan het VAAN-design, alleen een maatje kleiner dan op de R5. De beide elektromotoren duwen ons zacht zoemend de haven uit. Remco Immink laat zien dat aanmeren en wegvaren met dit schip zonder boegschroeven probleemloos is. Als de beide schroeven in tegengestelde richting draaien manoeuvreert het jacht letterlijk om zijn eigen as. Eenmaal buitengaats gaat het uitgebouwde en doorgelatte grootzeil van Quantum Sails elektrisch, en dus probleemloos, omhoog. Ook de keerfok rolt gemakkelijk uit. We treffen vandaag op het Haringvliet ideale omstandigheden. 12,5 knopen zeewind en een paar knopen meer vlak bij de dijk. Onder deze omstandigheden vaart de VAAN gemakkelijk 6,5 knopen en bij een vlaag een knoopje erbij. De directe besturing voelt natuurlijk aan en elke correctie zorgt voor een snelle respons. Ook de overstag manoeuvres verlopen vlekkeloos. Zo ziet zeilen er simpel uit! Volgens Igor is nog een betere performance mogelijk met de optionele uitklapbare kielen (2 meter) in plaats van deze standaard kielen van 1,20 meter. Terug in de haven inspecteren we nog even de ‘garages’ in de beide brede achterdekken van de rompen. Hier is volop bergruimte voor het opbergen van ‘toys’, duikspullen, elektrische fietsen en zelfs een dinghy van 2,5 meter past er, met lege rompen, gemakkelijk in.

Samenvatting

Het VAAN-concept blijkt nu al een succesverhaal. De nominaties voor belangrijke prijzen hebben dit nieuwe merk al veel internationale belangstelling opgeleverd. Nu de eerste R4 en de eerste R5 rondvaren, zal die interesse alleen maar toenemen. Volgens de werf zijn alle geïnteresseerde ‘prospects’ ervaren zeilers en dat betekent dat de overgang van monohulls naar multihulls steeds meer gemeengoed wordt. Intussen zagen we dat in de werf alweer hard wordt gewerkt aan een nieuwe R4, staan er een volgende R5 en diverse R4’s in de orderboeken en heeft VAAN voor de nabije toekomst een R6 aangekondigd. Wij kijken er met veel belangstelling naar uit.